Ο κομήτης 3I/ATLAS – Τι γνωρίζουμε για τον πράσινο επισκέπτη

Ένα νέο διαστρικό αντικείμενο, ο κομήτης 3I/ATLAS, εισέρχεται στο Ηλιακό μας Σύστημα, φέρνοντας μαζί του μυστικά από έναν μακρινό ήλιο. Είναι ο τρίτος γνωστός επισκέπτης από το διαστρικό διάστημα, μετά τα ιστορικά ‘Oumuamua (2017) και 2I/Borisov (2019). Το όνομά του προέρχεται από το τηλεσκόπιο ATLAS στη Χιλή, που τον εντόπισε τον Ιούλιο του 2025 σε απόσταση περίπου 4,5 αστρονομικών μονάδων από τον Ήλιο.

Ο 3I/ATLAS κινείται με υπερβολική τροχιά, κάτι που σημαίνει ότι δεν είναι δεσμευμένος από τη βαρύτητα του Ήλιου και τελικά θα συνεχίσει το ταξίδι του πίσω στο Γαλαξία. Σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία, θα φτάσει στο πλησιέστερο σημείο του γύρω στις 30 Οκτωβρίου 2025, χωρίς να πλησιάσει επικίνδυνα τη Γη. Αν και μικρός, ο κομήτης έχει ήδη προκαλέσει έντονο ενδιαφέρον, κυρίως λόγω της πράσινης λάμψης που τον χαρακτηρίζει.

Η σμαραγδένια του απόχρωση οφείλεται πιθανότατα στην εκπομπή διάνθρακα (C₂), ενός μορίου που φωτίζεται έντονα όταν θερμαίνεται από το ηλιακό φως. Παρόμοια χρώματα έχουμε δει και σε άλλους κομήτες, όμως στην περίπτωση του 3I/ATLAS το φαινόμενο φαίνεται να είναι ισχυρότερο, πιθανώς επειδή το υλικό του προέρχεται από ένα άλλο πλανητικό σύστημα, με διαφορετική χημική ιστορία.

Παρατηρήσεις από το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb (JWST) δείχνουν ότι η ατμόσφαιρα του κομήτη, γνωστή ως «κόμα», περιέχει υψηλές συγκεντρώσεις διοξειδίου του άνθρακα (CO₂) και μικρές ποσότητες νερού. Αυτό υποδηλώνει ότι ο 3I/ATLAS είναι πλούσιος σε «παγωμένα» αέρια, τα οποία διατηρήθηκαν ανέπαφα για εκατομμύρια χρόνια στο ψύχος του διαστρικού χώρου.

Καθώς ο κομήτης πλησιάζει στον Ήλιο, η δραστηριότητά του αυξάνεται — με εκπομπές σκόνης και αερίων που αποκαλύπτουν τη σύνθεσή του. Για τους αστρονόμους, πρόκειται για μια σπάνια ευκαιρία να μελετήσουν την ύλη ενός άλλου άστρου, να συγκρίνουν τα συστατικά του με εκείνα των δικών μας κομητών και να αναζητήσουν ενδείξεις για την προέλευση των πλανητικών συστημάτων στον Γαλαξία.

Ο 3I/ATLAS, ο «πράσινος επισκέπτης από τα άστρα», είναι κάτι περισσότερο από ένα ουράνιο θέαμα. Είναι ένα μήνυμα από τα βάθη του διαστήματος — μια υπενθύμιση ότι το Ηλιακό μας Σύστημα δεν είναι παρά ένας σταθμός μέσα σε έναν αχανή, διασυνδεδεμένο Γαλαξία.