Ο πλανήτης Άρης αποτελεί εδώ και δεκαετίες αντικείμενο επιστημονικής έρευνας, μυθολογίας και τεχνολογικών οραμάτων. Οι ενδείξεις νερού, τα αποξηραμένα ποτάμια και τα ίχνη παγετώνων τροφοδοτούν συνεχώς τη συζήτηση γύρω από ένα καίριο ερώτημα: θα μπορούσε ο Άρης να ήταν κάποτε ένας ζωντανός πλανήτης; Αυτό το υποθετικό σενάριο αποκτά ακόμη μεγαλύτερο ενδιαφέρον καθώς οι σύγχρονες αποστολές, όπως οι ρόβερ Perseverance και Curiosity, αποκαλύπτουν στοιχεία για ένα περιβάλλον που ίσως ευνοούσε τη ζωή.

Ένας Άρης γεμάτος νερό και ατμόσφαιρα

Σε αυτό το υποθετικό παρελθόν, ο Άρης δεν ήταν η στείρα, παγωμένη έρημος που βλέπουμε σήμερα. Αντίθετα, διέθετε μια πυκνότερη ατμόσφαιρα, ικανή να συγκρατεί θερμότητα και να επιτρέπει την κυκλοφορία υγρού νερού στην επιφάνειά του. Μεγάλα ποτάμια, ρηχές θάλασσες και λίμνες σχημάτιζαν ένα περιβάλλον που θυμίζει την πρώιμη Γη. Οι επιστήμονες ήδη έχουν εντοπίσει γεωλογικούς σχηματισμούς που θα μπορούσαν να προέρχονται από υδροθερμική δραστηριότητα — έναν βασικό παράγοντα για την ανάπτυξη απλής μικροβιακής ζωής.

Πώς θα μπορούσε να εμφανιστεί η ζωή;

Εάν ο Άρης υπήρξε κάποτε ζωντανός πλανήτης, η ζωή πιθανόν ξεκίνησε σε μικροβιακό επίπεδο. Οι θερμές πηγές, οι λίμνες με ορυκτά και οι προστατευμένοι υπόγειοι χώροι θα μπορούσαν να προσφέρουν τις κατάλληλες συνθήκες για την εξέλιξη πρωτόγονων οργανισμών. Η παρουσία άνθρακα, υδρογόνου και άλλων βασικών στοιχείων καθιστά αυτό το σενάριο επιστημονικά εύλογο.

Τι συνέβη και χάθηκε η ζωή;

Το μεγάλο μυστήριο είναι η κατάρρευση του αρειανού περιβάλλοντος. Μια πιθανή εξήγηση είναι η απώλεια του μαγνητικού πεδίου του πλανήτη, που άφησε την ατμόσφαιρα εκτεθειμένη στον ηλιακό άνεμο. Μέσα σε λίγα εκατομμύρια χρόνια, ο Άρης έχασε το μεγαλύτερο μέρος του αέρα και της θερμότητάς του, μετατρεπόμενος σε αυτό που βλέπουμε σήμερα. Αν υπήρχε ζωή, πιθανώς εξαφανίστηκε ή επιβίωσε σε υπόγειες κοιλότητες.

Γιατί έχει σημασία αυτό το σενάριο;

Η κατανόηση ενός «ζωντανού Άρη» δεν είναι απλώς μια φανταστική άσκηση. Βοηθά τους επιστήμονες να διερευνήσουν την προέλευση της ζωής, να αναζητήσουν απολιθώματα μικροοργανισμών και να προετοιμάσουν το έδαφος για μελλοντικές ανθρώπινες αποστολές. Εάν ο Άρης φιλοξένησε κάποτε ζωή, τότε η Γη ίσως δεν είναι μοναδική — ένα συμπέρασμα που αλλάζει τις ισορροπίες της αστροβιολογίας.